تأثیر کودهای آلی و معدنی بر عملکرد دانه و تجمع برخی عناصر غذایی در دو رقم برنج

به منظور مطالعه تأثیر کودهای آلی و شیمیایی بر برخی خصوصیات گیاه برنج، آزمایشی در سال 1387 بصورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. کودهای آلی (فاکتور اصلی) در 14 تیمار (کمپوست 15 تن در هکتار ساده؛ کمپوست 15 تن در هکتار + کود شیمیایی؛ کمپوست 15 تن در هکتار+ کود شیمیایی؛ کمپوست 15 تن در هکتار + کود شیمیایی؛ کمپوست 30 تن در هکتار ساده؛ کمپوست 30 تن در هکتار + کود شیمیایی؛ کمپوست 30 تن در هکتار + کود شیمیایی؛ کمپوست 30 تن در هکتار + کود شیمیایی؛ کمپوست 45 تن در هکتار ساده؛ کمپوست 45 تن در هکتار + کود شیمیایی؛ کمپوست 45 تن در هکتار + کود شیمیایی؛ کمپوست 45 تن در هکتار + کود شیمیایی؛ فقط کود شیمیایی و شاهد یا بدون مصرف کود آلی و شیمیایی) به خاک اضافه گردیدند. عامل فرعی نیز دو رقم برنج (طارم و فجر) در نظر گرفته شد. نتایج بدست آمده حاکی از تأثیر تیمارهای کودی مختلف بر صفات مورد مطالعه بود. در صفت عملکرد شلتوک عامل کودی و رقم به ترتیب در سطح 5% و 1% تاثیر معنی دار داشتند که در بین تیمارهای کودی، فقط تیمار شاهد یا بدون مصرف کود شیمیایی با دیگر تیمارها از لحاظ آماری اختلاف معنی داری داشت. در بین ارقام، رقم فجر (27/6 تن در هکتار) نسبت به رقم طارم (91/3 تن در هکتار) از عملکرد شلتوک بالاتری برخوردار بود. در مورد تأثیر تیمارهای کودی مختلف بر غلظت عناصر در برگ پرچم مرحله گلدهی، فقط بر غلظت عنصر مس تأثیر معنی داری مشاهده شد. در مورد غلظت عناصر ماکرو در دانه، میزان نیتروژن در رقم طارم (81/1 درصد)، مقدار فسفر در رقم فجر (12/0 درصد)، مقدار پتاسیم در رقم فجر (25/0) دارای غلظت بالاتری بودند و از نظر عناصر میکرو نیز فقط عنصر منگنز در رقم طارم (21/29 میلی گرم بر کیلوگرم) نسبت به رقم فجر (05/23 میلی گرم بر کیلوگرم) از غلظت بالاتری برخوردار بود. در بین شاخص های رشدی برنج (سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی، شاخص سطح برگ و تجمع ماده خشک) همگی به طور معنی داری متأثر از عامل کود و عامل رقم بودند بطوریکه در شاخص سرعت رشد محصول رقم فجر نسبت به رقم طارم از میزان بالاتری برخوردار بود. براساس نتایج میزان شاخص سطح برگ (lai) در 30 روز پس از کاشت در رقم طارم تحت تیمار 45 تن کمپوست + کود شیمیایی و در 90 روز پس از نشاءکاری در رقم فجر در 15 تن کمپوست جداگانه و کود شیمیایی بالاتر از تیمارهای دیگر بودند.